|
عطش (وبلاگ تخصصی ماه محرم و صفر) 
|
نجات امام سجاد (ع) و پناهندگی چهار صد خانواده به او امام سجاد (ع) در حادثه ی دل خراش حره، سالم ماند و به مرقد مطهر پیامبر (ص) قیام مختار مختار، فرزند ابوعبیده بن مسعود ثقفی در سال اول هجرت در شهر طائف متولد شد. وی در دوران خلافت عمر، همراه پدرش به مدینه آمد. موضع امام سجاد (ع) در برابر قیام مختار در زمان جنبش مختار، امام سجاد (ع) در مدینه به سر می برد. گفته اند هنگامی که مختار موفق شد در کوفه شیعیان را به سوی خود جذب کند، از امام سجاد (ع) استمداد جست، اما امام روی خوش نشان نداد. (25) چنین موضعی از جانب امام با توجه به سیاستی که تا به آخر دنبال کرد، منطقی به نظر می رسید. امام پس از حادثه ی کربلا دریافته بود که امکان احیای این جامعه ی مرده با در دست گرفتن رهبری آن وجود ندارد . به علاوه، درگیر شدن در یک حرکت سیاسی ، با وجود قدرت دیگر احزاب، خطراتی در پی داشت که به ریسک آن نمی ارزید. عبادت و بندگی امام سجاد (ع) امام زین العابدین (ع) در عبادت و بندگی خدا، گوی سبقت را از همگان ربود، تا آن جا که همه معترفند او آقا و زینت عبادت کنندگان است. آن قدر پیشانی بر خاک سایید که همه ی مواضع سجده اش پینه بست و به همین دلیل آن بزرگوار را «ذوالثفنات» (دارای پیشانی پینه بسته) نامیدند. (28) چون می خواست وضو بگیرد، رنگ چهره اش دگرگون می شد، وقتی از علت آن جویا می شدند، می فرمود: «اتدرون بین یدی من ارید أن أقوم؛ (29) آیا می دانید در مقابل چه کسی می خواهم بایستم؟» پیوند محراب با میدان نبرد حضرت امام سجاد (ع) هر گاه آماده ی نماز و عبادت خداوند می شد، رنگ چهره اش گاه زرد و گاه گل گون می گشت و بیم از خداوند در اندامش متجلی می شد و چنان نماز می گزارد که گویی آخرین نماز اوست. چون به سجده می رفت تا دیر زمان در سجده می ماند و چون سر بر می داشت قطرات عرق بر بدنش جاری بود. هماره تربت پاک پدرش سید الشهدا (ع) را همراه داشت و جز برآن، پیشانی نمی نهاد. (33) اهمیت صحیفه ی سجادیه از آثار معنوی ارزشمندی که از امام سجاد (ع) به یادگار مانده، کتاب های گران سنگ صحیفه ی سجادیه و رساله الحقوق می باشد. حج های حضرت سجاد (ع) یکی از عبادت هایی که امام سجاد (ع) به شدت به آن علاقه داشت و در طول حیات خود بارها بدان اقدام کرد، تشرف به خانه ی خدا و انجام مناسک حج بود. امام سجاد (ع) و مسائل فرهنگی در عصر امامت زین العابدین (ع) جامعه ی اسلامی در یک بحران فکری و عقیدتی وحشتناکی فرو رفته بود. سه عامل اساسی در این بحران نقش داشت: پی نوشتها: 1- حسین عماد زاده، چهارده معصوم، ص 673. [ چهارشنبه 90/9/9 ] [ 4:4 عصر ] [ محمدرضا صرافی نژاد ]
[ نظر ]
احساس امنیت روزی امام سجاد(ع) غلامش را صدا زد اما او جواب نداد، دوباره صدا زدو او همچنان سکوت کرد، برای بار سوم او را صدا زد و غلام جواب داد.
ادّعای تشیع مردی به امام سجاد(ع) عرض کرد: یابن رسول الله! من از شیعیان شما هستم.
یک فراز اخلاقی شخصی نزد امام سجاد(ع) آمد و عرض کرد: فلان شخص در باره ی شما بدگویی کرد.
دعای امام سجاد(ع) در سجده طاووس یمانی گفت: شبی از کنار کعبه عبور می کردم، دیدم امام سجاد(ع) به حجر اسماعیل وارد شد، و مشغول نماز گردید، سپس به سجده رفت. [ چهارشنبه 90/9/9 ] [ 4:3 عصر ] [ محمدرضا صرافی نژاد ]
[ نظر ]
کلهم نورٌ واحد امامان معصوم(ع) مظهر کامل تمامی صفات نیک هستند، ولی برخی صفت ها در برخی از این امامان بزرگوار،بیشتر جلوه گر است واین به آن علت است که هرامامی در شرایط خاصی زندگی کرده است.
نقش امام سجاد(ع) درثمر دهی عاشورا بیماری امام سجاد(ع) گرچه بسیار رنج آور بود،ولی گویی مصلحت بود تا آن حضرت درکربلا کشته نشود وبا زنده ماندن ایشان،پیام خون شهیدان کربلا به گوش همگان برسد و نهضت امام حسین(ع) به رهبری و نظارت آن حضرت،با بهترین روش،ادامه یابد وکامل شود.
پس از کربلا امام سجاد(ع) پس از حادثه کربلا و بازگشت به مدینه، چند وظیفه مهم داشت و باید همه آنها را به خوبی انجام می داد.امامت، سرپرستی خاندان سالار شهیدان،به ثمر رساندن قیام عاشورا،خنثا کردن تبلیغات امویان درباره اسلام و اهل بیت(ع) و معرفی الگوهای مناسب دینی وفرهنگی، از مهم ترین مسئولیت های امام زین العابدین (ع) بود،ولی با نابسامانی هایی که درشهرهای مهم اسلامی وجود داشت، علویان قدرت خودنمایی نداشتند و با کمترین حرکت سر کوب می شدند.
پی نوشت : 1-میزان الحکمه، ج1،ص301. [ چهارشنبه 90/9/9 ] [ 4:2 عصر ] [ محمدرضا صرافی نژاد ]
[ نظر ]
ذهبی (مورخ سنی): «آقا امام زین العابدین(ع) از عظمت و شکوه شگفت آوری برخوردار بود و شایستگی آن را هم داشت؛ زیرا او به سبب بزرگواری، مقام والا، دانش، عبادت و خرد کاملش سزاوار مقام امامت عظمی بود»(1).
منادی: «زین العابدین(ع) پیشوا و مرجعی است که بخشندگی ها و اخلاق والای او زبانزد همگان شده است وکبوتران فضیلت وبخشندگی او در فضای هستی به پرواز درآمده اند.وی دارای منزلت بزرگ ،بخشندگی بسیار و سعه صدر بود. پیشوایی بود که به اداره امور و سیاست،آشنایی کامل داشت»(2).
جاحظ (از دانشمندان اهل سنت): «اما علی بن حسین (ع) با وجود اینکه مذهب های مردم مختلف است، درباره او وحدت نظر دارند. و هیچ کس در دور اندیشی و پیش بودن وی از دیگران تردید ندارد»(783).
شیخ مفید(ع) «فقهای عامه، علوم بسیاری از حضرت امام سجاد(ع) نقل کرده اند و مطالب مشهوری از موعظه ها ، دعاها، فضایل، قرآن،حلال وحرام و دانش روزها از آن بزرگوار حفظ شده است»(5).
پی نوشت : 1-جهاد امام سجاد(ع)،ص 40. [ چهارشنبه 90/9/9 ] [ 4:0 عصر ] [ محمدرضا صرافی نژاد ]
[ نظر ]
القاب زیبا زین العابدین، سید العابدین،سید المتقین، امام المؤمنین،امین ، سجاد،زین الصالحین،منارالقانتین،عدل،امام الامه والبکاء،القاب امام چهارم، حضرت علی بن الحسین(ع) است. از میان این القاب، سجاد و زین العابدین شهرت بیشتری دارد. این لقب ها مانند القابی نیست که عرب روی کودکان تازه متولد شده خود می گذارند یا مانند القابی که در سده سوم هجری در قلمرو حکومت اسلامی رایج شد.امام سجاد(ع) از طرف مردم به این القاب مشهور شد؛ مردمی که گوهر شناس،عارف و انسان جو بودند.
دورنمای کلی دوران امامت امام سجاد(ع) به سه بخش تقسیم می شود:
پی نوشت : 1-جعفر شهیدی، زندگانی علی بن الحسین(ع)، ص 7. [ چهارشنبه 90/9/9 ] [ 3:59 عصر ] [ محمدرضا صرافی نژاد ]
[ نظر ]
سیره تربیتی امام سجاد علیه السلام در عید فطر با مروری کوتاه به سیره تربیتی ائمه اطهار علیهم السلام در می یابیم که آن بزرگواران از ماه مبارک رمضان به عنوان یک دانشگاه تربیتی بهره گرفته و با پرورش شاگردان و انسان های با استعداد در روز عید فطر هدایا و جوائز مادی و معنوی به آنان عطا می کردند و به این ترتیب این ماه را به یک آموزشگاه و کلاس پرورش روح و جسم و اخلاق تبدیل نموده و به پرورش یافته گان این مکتب در محدوده وسع و اختیاراتش نسبت به شایستگی افراد،عطایائی در نظر گرفته و آنان را تشویق می کردند. در اینجا گوشه ای از سیره تربیتی و آموزنده امام سجاد علیه السلام را به روایت سید بن طاووس می خوانیم:
حقیقت عید فطر شیخ صدوق (ره) نقل می نماید: امام حسن مجتبی (ع) گروهی از مردم را در روز عید فطر دید که به بازی و خنده مشغولند، حضرت رو به یاران خود کرد و فرمود: « خدای عزوجل ماه رمضان را محل مسابقه بندگان خود قرار داده است که به واسطه اطاعت خویش بسوی رضوان الهی پیشی می گیرند، پس گروهی سبقت گرفتند و پیروز ورستگار گشتند، و گروهی عقب ماندند و محروم شدند، پس عجب دارم از کسی که خندان است و به لهو و بازی مشغول است در روزی که نیکوکاران به اجر و ثواب رسیده و کوتاهی ورزان از آن بی فیض و محرومند، به خدا سوگند اگر پرده برداشته شود هر آینه نیکوکار به عمل نیک خویش و بدکار به عمل بد خود مشغول خواهد شد.»
جزای گناه در ماه مبارک نجاشی شاعر در روز ماه رمضان شراب خورد، او را بنزد امیرالمؤمنین (ع) آوردند، حضرت پس از یک شب زندان کردن او، و اجرای حد شرعی شرابخواری (80 ضربه)، 20 ضربه شلاق اضافی، بخاطر شکستن حرمت ماه رمضان بر او زد.
پی نوشت : 1- سوره نور، آیه 22. [ چهارشنبه 90/9/9 ] [ 3:54 عصر ] [ محمدرضا صرافی نژاد ]
[ نظر ]
نماز روزی علی بن حسین(ع) به نماز ایستاده بود که ماری به سمت آن حضرت آمد. امام بدون توجه به آن مار مشغول نماز بود تا اینکه مار از میان دو پای آن حضرت رد شد، در حالی که آن بزرگوار اصلاً از جای خود تکان نخورد ورنگ چهره اش تغییر نکرد(1).
ازتو نمی ترسم روزی حضرت زین العابدین(ع) یکی از غلامان خود را برای انجام دادن کاری صدا زد، ولی او پاسخ نداد. امام خواسته خود را سه با رتکرار کرد،ولی غلام هیچ توجهی نکرد. امام از او پرسید:«پسرم! صدای مرا نشنیدی؟»خدمتکار گفت: چرا. امام پرسید :«پس چرا پاسخ ندادی؟»خدمتکار گفت:چون از تو نمی ترسم. امام سجاد(ع) فرمود:«سپاس خداوند را که او از من نمی ترسد!(2)
انگور امام سجاد(ع) بسیار انگور دوست داشت. یک روز که آن حضرت روزه بود، وقت افطار، کنیز آن حضرت خوشه ای انگور برایش آورد. در همین هنگام مستمندی نزد امام آمد. امام انگور را به او داد.کنیز کسی را فرستاد تا آن خوشه انگور را از فرد نیازمند بخرد و نزد امام بیاورد. وقتی انگور را آوردند، نیازمند دیگری آمد و امام سجاد(ع) انگور را به او بخشید کنیز دوباره کسی را برای خریدن آن انگور فرستاد ودوباره آن را برای امام آورد، ولی برای بار سوم باز هم نیازمندی در زد وامام سجاد(ع) خوشه انگور را به او داد.(3)
کمک پنهانی امام زین العابدین(ع) پسر عمویی فقیر داشت .برخی شب ها به طور ناشناس به در خانه اش می رفت ومقداری پول به او می داد. آن شخص به وی گفت: علی بن حسین(ع) توجهی به حال من ندارد. گاه نیز امام را نفرین می کرد. وقتی امام سجاد(ع) از دنیا رفت، کمک های شبانه قطع شد وآن شخص دریافت، کسی که شبانگاه به در خانه اش می آمده، امام سجاد(ع) بوده است. پس از آن همواره سر قبر امام می رفت وبرای بد زبانی های خود می گریست و از امام عذر می خواست.(4)
طلب در زمان خلافت ولید بن عبدالملک، کسی از وابستگان حکومت، مالی را از حضرت امام سجاد(ع) غصب کرده بود. وقتی ایام حج نزدیک شد، ولید هم به مکه آمد. شخصی به امام گفت:کاش از او درخواست می کردی تا حق شما را باز گرداند! امام پاسخ داد:«وای برتو! آیا درحرم خدای عزیز و بلند مرتبه، از غیر او حاجت بخواهم؟! من از اینکه دنیا را از خالق آن طلب کنم، می پرهیزم. حالا چگونه از مخلوقی مانند خودم دنیا را طلب کنم؟»(5)
مصداق آیه «به عبدالملک خبر رسید که شمشیر رسول خدا(ص) نزد امام سجاد(ع) است. عبدالملک برای آن حضرت پیام فرستاد و از او خواست آن شمشیر را به او ببخشد،ولی امام سجاد(ع) درخواست وی را رد کرد.عبدالملک نامه ای برای آن حضرت نوشت و او را به شدت تهدیدکرد، حتی هشدار داد که حقوق امام را از بیت المال قطع می کند. امام سجاد(ع) پس از حمد وثنای خداوند در پاسخ به او نوشت: «خدای متعال برای پرهیزکاران ضمانت کرده که آنها را از آنچه مایه رنجش و ناگواری آنهاست، رهایی بخشد و از آن راهی که گمان نمی برند، روزی آنها را برساند و خداوند می فرماید:«ان الله لا یحب کل خوان کفور؛ خداوند هیچ خیانت کار کفران کننده ای را دوست ندارد.»(حج:38)بنگر که کدام یک از ما بیشتر مشمول این آیه هستیم».(6)
جای کیسه های طعام «هنگامی که امام سجاد(ع) از دنیا رفت، [وقت غسل دادن پیکر مطهرش ] خراش هایی را در پشت مبارکش دیدند، پرسیدند:این آثار چیست؟ یکی از حاضران پاسخ داد: این کبودی ها و خراش ها ، آثار انبان های طعام است که آن حضرت شبانه بر پشت می گرفت و به خانه نیازمندان می رسانید.
آخرین وصیت امام سجاد(ع) امام باقر(ع) :«هنگامی که پدرم لحظه های آخر عمر راسپری می کرد، مرا به سینه اش چسبانید وفرمود:پسرجان! تو را به همان چیزی که پدرم امام حسین (ع) هنگام شهادت به آن وصیت کرد، سفارش می کنم وآن این است که:«یا بنی اصبر علی الحق وان کان مرا ؛ ای پسر جان! در راه حق استقامت کن، گرچه تلخ باشد».
سجده طولانی یکی از غلامان امام سجاد(ع) می گوید:«روزی امام سجاد(ع) به بیابان رفت، من نیز به دنبالش بیرون رفتم و آن حضرت را دیدم که پیشانی خود را بر سنگ سختی نهاده است .آنگاه صدای گریه وناله او را شنیدم وشمردم هزار بار جمله های زیر را در سجده اش گفت:«لااله الله، حقا حقا ، لااله الله تعبدا و رقا ،لا اله الا الله ایماناً وتصدیقا وصدقاً؛به حق و به راستی معبودی جز خدای یکتا وبی همتا نیست .من با کمال بندگی و خضوع اقرار می کنم که معبودی جز خدای یکتا و بی همتا نیست و از روی ایمان، تصدیق،صدق و خلوص به یکتایی ذات پاک خدا، اعتراف می کنم.»آنگاه که حضرت سر از سجده برداشت، دیدم محاسن و صورت مبارکش از اشک های چشمانش خیس شده است(9).
پی نوشت : 1-نقش امام سجاد(ع) در رهبری شیعه،ص44. [ چهارشنبه 90/9/9 ] [ 3:53 عصر ] [ محمدرضا صرافی نژاد ]
[ نظر ]
تجلی نیایش * آیینه پاکی ها برخی از القاب امام سجاد علیه السلام عبارت است از: پیشوای زاهدان (قُدوة الزاهدین)، مهتر پرهیزکاران (سیدالمتقین)، زیور صالحان (زین الصالحین) و چراغ شب زنده داران (منارالقانتین). یکی از محققان درباره القاب حضرت می نویسد: این لقب ها را صرافان گوهرشناس و عارفان انسان جو به این امام داده اند؛ آنان که در آن دوران تاریک از دیو و دد ملول شده بودند و با مشاهده او، کسی را دیدند که آن دانشمند در روز روشن با چراغ، گرد شهر در پی او می گردید و نمی یافت. آن حضرت علیه السلام ، مصداق کامل «عبادالرحمن» بود. بیشتر کسانی هم که این لقب را بدو دادند، نه شیعه بودند و نه او را امام و منصوب از سوی خدا می دانستند، ولی نمی توانستند آنچه را در او می بینند ندیده بگیرند. هر یک از این لقب ها نشان دهنده مرتبه ای از کمال نفس و درجه ای از ایمان و مرحله ای از تقوا و پایه ای از اخلاص است. * محو جمال حق اوج معنوی پیشوای نیایشگران، حضرت امام زین العابدین علیه السلام در نماز نمودار می شد. آن حضرت در هنگام نماز چنان محو جمال پروردگار بود و در یاد خدا غرق می شد که از حوادث اطراف خود غافل می گشت. روزی در خانه ایشان آتش سوزی رخ داد و زمانی دیگر یکی از فرزندان وی آسیب دید، ولی آن حضرت تا پایان نماز از آنها اطلاع نیافت و نماز را ادامه داد. امام باقر علیه السلام فرمودند: روزی در نماز، عبای علی بن الحسین علیه السلام از یک دوشش افتاد، ولی آن را درست نکرد تا این که نمازش را به پایان برد. یکی از یاران ایشان سبب درست نکردن عبا را از حضرت پرسید، امام سجاد علیه السلام فرمود: «آیا می دانی در پیشگاه چه کسی بودم؟ همانا از نماز بنده جز آن چه با دلش به خدا رو آورده باشد، پذیرفته نیست». * بنده شکرگزار زینت عابدان حضرت امام سجاد علیه السلام ، چنان در میدان مناجات با پروردگار می کوشید که وقتی فاطمه، دختر امیرمؤمنان علیه السلام آن تلاش طاقت فرسا را در فرزند برادرش مشاهده کرد، بر سلامت او بیمناک شد و از صحابی رسول اکرم صلی الله علیه و آله ، جابر بن عبداللّه انصاری کمک خواست و به او گفت: ای جابر! فرزند برادرم از کثرت عبادت، خود را در معرض خطر قرار داده است. به دیدارش بشتاب و از وی بخواه قدری به استراحت بپردازد. وقتی جابر نگرانی عمه آن بزرگوار را به ایشان یادآوری کرد، امام سجاد علیه السلام فرمود: «ای جابر! تو می دانی که رسول خدا صلی الله علیه و آله با این که مورد بخشش عام خداوند بود، باز هم چنان خدای را عبادت می کرد که پاهایش متورم می شد و چون علت آن همه سعی در عبادت را می پرسیدند، می فرمود: آیا نباید در برابر خداوند، بنده ای شکرگزار باشم». * در پیشگاه کبریایی نماز، بالاترین و زیباترین یاد خدا و حضوردر پیشگاه عظمت و کبریایی باری تعالی است. امام زین العابدین علیه السلام در این باره فرمودند: «نمازگزار تا آن گاه که در نماز است، در پیشگاه خدای عز و جل قرار دارد.» آن حضرت افزون بر آداب معنوی، آداب ظاهری نماز را نیز مراعات می کردند. ایشان همیشه شیشه ای عطر به همراه داشت که برای نماز خود را خوشبو می کرد، به هنگام سجده، پیشانی خود را بر تربت امام حسین علیه السلام می نهاد و کودکان را نیز به خواندن نماز امر می کرد. در حالات آن حضرت نقل کرده اند که دوست نمی داشت کسی در مقدمات وضو ایشان را کمک کند، بلکه خودشان آب بر می داشتند و وضو می گرفتند. امام سجاد علیه السلام به نمازهای مستحبی اهمیت بسیار می دادند و اگر روزی نمازهای نافله روزانه فوت می شد، در شب آن را قضا می کرد. * معنویت در حج تاریخ نگاران، برای امام سجاد علیه السلام بیست سفر حج ثبت کرده اند. امام در این سفرها، مرکب به همراه داشت، ولی مصمم بود تا راه خانه خدا را با پای خویش بپیماید و در مسیر محبوب، از وجود خود مایه بگذارد. برخی سفرها تا بیست روز طول می کشید. یکی از حالات درس آموز حضرت هنگام پوشیدن لباس احرام بود؛ چنان که وقتی ایشان لباس احرام می پوشید، رنگش از یاد خدا و جلال او تغییر می کرد و چنان در جذبه معنویت حق قرار می گرفت که ازگفتن «لبیک اللهم لبیک» نیز ناتوان می آمد. همراهان حضرت با دیدن وضع معنوی وی، به شدت تحت تأثیر قرار گرفته می پرسیدند: چرا لبیک نمی گویید؟ امام می فرمود: بیم آن دارم که لبیک بگویم، ولی خداوند در جوابم ندا دهد: «لا لبیک». امام تا پایان اعمال حج در جذبه الهی و توجهی خاص به خداوند قرار داشت. * دعای مشکل گشا طاووس یمانی که خاطرات بسیاری از حالات معنوی امام زین العابدین علیه السلام نقل کرده می گوید: شبی از کنار کعبه می گذشتم، دیدم امام سجاد علیه السلام به حجر اسماعیل وارد شد و مشغول نماز گردید و سپس به سجده رفت و گفت: «خدایا! بنده ای کوچک به در خانه ات آمده، عبدی مسکین به پیشگاهت آمده، درخواست کننده ای به درگاهت آمده و بنده ای فقیر به در خانه تو آمده است.» طاووس یمانی ادامه می دهد: «به خدا قسم، من آن ذکر را در هر اندوه و گرفتاری که خواندم مشکلاتم برطرف شد». * عشق به قرآن پیشوای عارفان امام زین العابدین علیه السلام همدم قرآن کریم و بسیار عاشق تلاوت آن بود و چنان لذتی از آن می برد که هیچ لذتی به پای آن نمی رسید. آن حضرت می فرمود: «اگر آنچه بین مشرق و مغرب است از میان برود و تنها قرآن با من باشد، بیمی به خود راه نخواهم داد». امام سجاد علیه السلام آیات قرآن را به صورت گذرا تلاوت نمی کرد، بلکه همواره با تدبر و دقت نظر قرائت می نمود و در محتوای آن می اندیشید و می فرمود: «آیات قرآن همچون گنجینه هایی است. پس هر گاه درِ گنجینه ای گشوده شد، به دقت در آن بنگر». * انفاق بی نظیر امام سجاد علیه السلام همواره در فکر مستمندان بود؛ به ویژه در روزهایی که روزه می گرفت، بیشتر انفاق می کرد. آن حضرت بخشش با زبان روزه را از جدش امیرمؤمنان علیه السلام و حضرت زهرا علیهاالسلام به ارث برده بود. آنان که سه روز غذای خود را به یتیم و اسیر و مسکین دادند. امام صادق علیه السلام درباره این ویژگی امام سجاد علیه السلام فرمودند: «علی بن الحسین علیه السلام در آن روزی که روزه می گرفت، دستور می داد گوسفندی را سر ببرند و تکه تکه کنند و بپزند و چون هنگام افطار می رسید... می فرمود: کاسه ها را بیاورید و برای خانواده فلانی و فلانی غذا بکشید. سپس نان و خرمایی آورده می شد و امام افطار می کرد. درود خدا بر او و پدرانش باد». * دریای رحمت سخاوتمندی از ویژگی های بارز پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و همه خاندان ایشان بود و هیچ کس بر در خانه آنان نمی آمد، جز آنکه چیزی می گرفت و می رفت. رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله فرمودند: «ما از بیم آن که مستحق را رد نکرده باشیم، به غیر مستحق هم می بخشیم». امام سجاد علیه السلام هم با الهام از سیره پیغمبر صلی الله علیه و آله ، جد، عمو و پدر بزرگوار خود، به خدمتگزار منزل خویش چنین سفارش می کرد: «بر در خانه من فقیری گذر نکند، مگر آنکه او را غذا دهید.» ابوحمزه ثمالی می گوید: «روز جمعه ای به امام زین العابدین علیه السلام گفتم: هر که چیزی می خواهد مستحق نیست. امام فرمودند: «می ترسم یکی از کسانی که گدایی می کنند، مستحق باشد و ما او را اطعام نکنیم و بازگردانیم و آن گاه بر ما اهل بیت آن نازل شود که بر یعقوب نازل شد». امام سجاد علیه السلام هنگامی که به مستمندی کمک می کرد، می فرمود: «مرحبا به کسی که زاد و توشه آخرت مرا حمل می کند». * دریای سخاوت امام زین العابدین علیه السلام به قصد سفر حج، از مدینه به طرف مکه حرکت کرد. خواهرش حضرت سکینه علیهاالسلام هزار درهم برای آن حضرت فرستاد تا در آن سفر خرج کند. وقتی امام به پشت سر زمین حرّه (دوکیلومتری مدینه) رسید، آن مبلغ را به ایشان رساندند. امام سجاد علیه السلام نیز آن را پذیرفت. هنگامی که از آنجا گذشت، هنوز چندان دور نشده بود که عده ای از فقیران را دید و همه آن هزار درهم را بین آنان تقیسم کرد و برای خود چیزی از آن نگه نداشت. * توشه آخرت زُهری، یکی از سرشناسان عصر امام سجاد علیه السلام می گوید: در یک شب سرد بارانی امام زین العابدین علیه السلام را در تاریکی دیدم که کیسه آرد بر پشت گرفته بود و حرکت می کرد. گفتم: ای پسر رسول خدا صلی الله علیه و آله ! این باری که به دوش گرفته ای چیست؟ فرمود: می خواهم به سفری بروم و این بار، توشه سفر است. گفتم: غلام من همین جاست. او به جای شما می برد، زحمت نکشید. امام فرمود: نه. خودم می برم. چند روز از این ماجرا گذشت و امام سجاد علیه السلام به سفر نرفت. آن حضرت را دیدم و گفتم: به مسافرتی که فرمودی در پیش داری، نرفتی. فرمود: «ای زُهری! منظور از سفر، آن نبود که تو گمان کردی، بلکه منظورم سفر مرگ بود. برای این سفر آماده باش و بدان که آمادگی این سفر این گونه است: از گناه دوری کن و کارهای نیک انجام ده». * صاحب انبان امام زین العابدین علیه السلام در تاریکی شب به صورت ناشناس، هدایای خود را به مستمندان می رساند. آنان نیز با دیدن حضرت خوشحال می شدند و می گفتند: صاحب انبان و کیسه آمد. آن حضرت پسر عمویی فقیر داشت. شبانه به نزد او می رفت و به او مبلغی کمک می کرد، ولی او که نمی دانست و می گفت: علی بن الحسین از من دستگیری نمی کند. امام نیز می شنید و چشم پوشی می نمود و خود را به او معرفی نمی کرد. همین که امام سجاد علیه السلام از دنیا رفت، آن مرد متوجه شد کسی که شبانه به او کمک می رساند، امام بوده است. این بود که بعدها بر سر قبر امام می رفت و گریه می کرد و عذرخواهی می نمود. * سفارش جامع پیشوای عارفان امام زین العابدین علیه السلام افزون بر این که یاران خود را با کارهای خویش به انفاق به مستمندان و برآوردن نیازهای مؤمنان آموزش می داد، سخنان زیبایی نیز در این باره بیان فرموده است: ابوحمزه ثمالی می گوید: امام سجاد علیه السلام فرمودند: «هر کس یک نیاز برادر مؤمن خود را برآورد، خداوند صد نیاز او را برآورده می کند. کسی که اندوهی از دل برادرش بردارد، خداوند اندوه روز قیامت رااز او برطرف سازد، هر قدر هم که بسیار باشد. هرکس برادرش را در مقابل ستمکار یاری دهد، خدا او را در عبور از صراط یاری رساند. کسی که به دنبال حاجت برادر مؤمن خود برود و با برطرف ساختن نیازش او را خوشحال کند، چنان است که رسول خدا صلی الله علیه و آله را مسرور کرده است... . به خدا سوگند برآوردن نیاز مؤمن، در پیشگاه خداوند محبوب تر از دو ماه روزه پی در پی با اعتکاف آن دو ماه است». * سرای عمل دنیا مزرعه آخرت است. آری انسان هر چه در این جهان بکارد، در آن دنیا برداشت خواهد کرد. اینجا سرای عمل است و فردا پاداش یا عقاب. سیدالساجدین، امام زین العابدین علیه السلام درباره ثواب کمک به هم نوعان فرمودند: «کسی که به مؤمن گرسنه ای غذا بدهد، خداوند از میوه های بهشتی به او می بخشد. کسی که مؤمن تشنه ای را سیراب کند، خداوند به او از نوشیدنی های گوارای بهشتی می نوشاند. کسی که مؤمنی را بپوشاند و لباس دهد، خداوند با لباس های سبز بهشتی او را می پوشاند.» امام سجاد علیه السلام در روایتی دیگر درباره پاداش صدقه و کارهای خیر فرمودند: «هر کس به فقیر ضعیفی صدقه دهد، دعای فقیر در آن ساعت برای او مستجاب شود». * سرچشمه برکات پیشوایان معصوم ما، جامع همه فضیلت ها و کرامت های اخلاقی بودند. آنان به ویژه در کمک به محرومان و نیازمندان بر همگان پیشقدم بودند و غذا دادن به گرسنگان، تنها بخشی از نیکویی های آنان بود. آن حضرت در روایتی فرمودند: «خداوند در مورد کسی که سیر بخوابد و در کنار او مؤمن گرسنه ای باشد به فرشتگان می فرماید: فرشتگانم! شما را بر این بنده گواه می گیرم که به او دستور دادم، ولی او از دستور من سرپیچی کرد. پس او را به خود وا می گذارم و به عزت و جلالم سوگند، هیچ گاه او را نمی بخشم». * عطر حضور هنگام احتضار محمدبن اسامه، امام زین العابدین علیه السلام همراه با برخی از اهالی مدینه پیش او رفتند. محمد خطاب به آنان گفت: اکنون که وقت مرگم فرا رسیده، مقداری قرض دارم. دوست دارم آن را از طرف من ضمانت کنید و بپردازید. در این لحظه امام سجاد علیه السلام بلافاصله فرمودند: «من31 قرض تو را پذیرفتم»، ولی دیگران چیزی نگفتند. سپس آن حضرت فرمودند: «تمام قرض تو را بر عهده می گیرم» و خطاب به بقیه فرمودند: «آگاه باشید! اینکه در ابتدا همه آن را بر عهده نگرفتم، علتی نداشت جز اینکه کراهت داشتم شما بگویید او جلوتر از ما پذیرفت و مجالی برای ما باقی نگذاشت». * خورشید مهر روزی امام سجاد علیه السلام خادم خود را دوبار صدا زد، ولی او با اینکه صدای امام را می شنید، پاسخ نمی داد تا این که در بار سوم نزد امام رفت. حضرت به او فرمود: ای پسر! مگر صدایم را نمی شنیدی؟ او گفت: آری شنیدم. امام سجاد علیه السلام فرمود: پس چرا جواب نمی دادی؟ خادم گفت: چون می دانستم اگر جواب ندهم، به من خشم نمی گیری. در این لحظه امام فرمود: «شکر و سپاس خدا را که زیر دست مرا از من ایمن ساخت». * پناه همگان رأفت و عطوفت امام خوبی ها، حضرت سجاد علیه السلام ، نه فقط مخصوص انسان ها بود، بلکه شامل حیوانات نیز می شد. آن حضرت با جمعی از اصحاب نشسته بودند. ناگهان آهویی آمد و ناله کرد و در جلو امام سجاد علیه السلام دست هایش را به زمین کوبید. امام به حاضران فرمود: آیا می دانید او چه می گوید؟ گفتند: نه. امام فرمود: می گوید فلان کس بچه مرا صید کرده است. از شما می خواهم به او بگویید بچه ام را بیاورد تا به او شیر دهم. آن گاه حضرت همراه حاضران نزد شکارچی رفتند. امام به او فرمود: تو را به حقی که بر گردنت دارم آن بچه آهو را که امروز صید کردی بیاور تا مادرش به او شیر دهد، او هم بی درنگ بچه آهو را آورد. حضرت فرمود: این را به من ببخش. او نیز با کمال میل آن را به امام بخشید. آن گاه بچه آهو همراه مادرش به طرف صحرا رفتند. امام سجاد علیه السلام فرمود: «آهو می گوید: خداوند هر مسافر غریب شما را برایتان برساند، چنان که فرزندم را به من رسانید و خداوند علی بن الحسین را بیامرزد». * مسئولیت خطیر امام زین العابدین علیه السلام دردوران امامت 35 ساله خود، با پنج نفر از خلفای بنی امیه به نام های یزید پسر معاویه، معاویه پسر یزید، مروان پسر حکم، عبدالملک پسر مروان و ولید پسر عبدالمک هم عصر بود. هم زمان با آنها، عبداللّه پسر زبیر نیز در مکه ادعای خلافت داشت و برخی از مناطق حجاز و عراق را تحت نفوذ خود گرفته بود. در اوایل امامت حضرت سجاد علیه السلام ، اختناق شدیدی حاکم شد و شیعیان و پیروان آن حضرت که دشمنان بنی امیه به شمار می آمدند، دستخوش ضعف و سستی گردیدند و تشکل و انسجام آنان از هم پاشید. مسعودی تاریخ نگار نامدار تصریح می کند که علی بن الحسین علیه السلام امامت را به صورت مخفی و با تقیه شدید و در زمانی دشوار عهده دار گردید. * گم کردگان راه یزید برای تثبیت پایه های حکومت خود، از هیچ جنایتی برای ضربه زدن به خاندان پیامبر دریغ نمی ورزید. از این رو بسیاری از مردم از امام امام سجاد علیه السلام فاصله گرفتند. امام صادق علیه السلام درترسیم این وضع تلخ و اندوهبار می فرمود: «مردم پس از شهادت حسین بن علی علیه السلام از اطراف خاندان پیامبر پراکنده شدند، جز سه نفر؛ ابوخالد کابلی، یحیی بن ام الطویل و جبیر بن مَطعَم. سپس افرادی به آنان پیوستند و تعدادشان افزون گشت.» یحیی به مسجد پیامبر در مدینه می رفت و خطاب به مردم می گفت: «ما مخالف و منکر راه و آیین شما هستیم و میان ما و شما، دشمنی و خشم و کینه آشکار و همیشگی است». وی نه تنها در حجاز، بلکه در کوفه نیز همین بیانات را ایراد می کرد و به صراحت از مروانیان و اهانت کنندگان به حضرت علی علیه السلام بیزاری می جست. در اثر همین موضع گیری های آشکار و پیروی از امیرمؤمنان علیه السلام بود که حجاج بن یوسف ثقفی، او را دستگیر کرد و دست ها و پاهایش را قطع نمود و او را به شهادت رساند. * اهداف عالی از زمان امامت حضرت سجاد علیه السلام برنامه دراز مدت امامان معصوم آغاز می شود. این دوره از حیات پیشوایان، در طول نزدیک به دو قرن همراه با پیروزی قاطع در زمینه کار ایدئولوژیک و آمیخته با صدها تاکتیک مناسب و مزین به هزاران جلوه از اخلاص و فداکاری بود. به طورکلی عصر زندگانی امام سجاد علیه السلام را این گونه می توان تشریح کرد: دوره نومیدی از پیروزی حرکت مسلحانه، کوشش سازنده به امید ایجاد حکومت اسلامی به وسیله خاندان پیامبر در درازمدت، زمینه سازی برای رسیدن به این هدف از رهگذر کار فرهنگی و تربیت نیروی انسانی مناسب، تبیین تفکر اصیل اسلامی و نشان دادن بدعت ها و تحریف ها. * گروه شکاکان با شهادت امام حسین علیه السلام ، شیرازه تشکیلات شیعه از هم پاشید و تردید و سرگردانی به درون آنها راه یافت و بسیاری از افراد، امامت حضرت سجاد علیه السلام را قبول نکرده، عمویش محمد حنفیه فرزند امام علی علیه السلام را به عنوان امام برگزیدند. یکی از محققان در این باره می نویسد: «با شهادت امام حسین علیه السلام و تقیه علی بن الحسین علیه السلام تنها فرزند باقی مانده او، شیعیان در حال آشفتگی قرار گرفتند و سردرگمی در رهبری فعال پیروان اهل بیت پدید آمد»... با وجود اینکه امام حسین علیه السلام به امامت فرزندش حضرت سجاد علیه السلام تصریح کرده و امّ سلمه را به رد امانت های امامت به حضرت زین العابدین علیه السلام امر کرده بود، بیشتر شیعیان از محمد حنفیه و نه از زین العابدین پیروی کردند.» * در حصار تنهایی با توجه به شهادت بسیاری از شیعیان مخلص در واقعه جانگداز کربلا، زمینه برای فعالیت آشکار امام سجاد علیه السلام از بین رفته بود و کسی جرئت برقراری ارتباط با حضرت، به عنوان تنها بازمانده اهل بیت را نداشت. از این رو ایشان چاره ای جز تغییر روش ندید و سیاست کناره گیری را در پیش گرفت و بر اساس برخی نقل ها، در خارج از مدینه زندگی کرد. امام باقر علیه السلام در این باره می فرماید: «پدرم علی بن الحسین علیه السلام پس از حسین بن علی علیه السلام چندین سال در بادیه[خارج از مدینه] زندگی کرد؛ زیرا امام ملاقات بامردم و رفت و آمد با آنان را خوش نداشت. وی از همان جا برای زیارت مرقد جد و پدرش به عراق می رفت و کسی متوجه رفتار او نمی شد.» امام سجاد علیه السلام تا پس از واقعه حرّه، به سیاست کناره گیری از جامعه ادامه داد و اثر آن هم در واقعه حرّه ظاهر شد و آن حضرت هیچ حمایتی از نهضت مردم مدینه نکردند. * عواقب جدایی پس از شهادت امام حسین علیه السلام موجی از نفرت در مناطق اسلامی بر ضد حکومت یزید برانگیخته شد. حاکم مدینه با اشاره یزید، گروهی از بزرگان را به دمشق فرستاد تا از نزدیک خلیفه جوان را ببینند و از مرحمت های وی برخوردار شوند و پس از بازگشت، مردم را به اطاعت از حکومت وی تشویق کنند، ولی از آنجا که یزید نه تربیت اسلامی شده بود و نه مشاورانی داشت که به او سفارش کنند که دست کم در حضور هیئت نمایندگی مدینه رفتار سنجیده ای داشته باشد، نزد آنان از شرابخواری، سگ بازی و اعمال خلاف کوتاهی نکرد و در آخر به هر کدام از آنان هدایای هنگفتی بخشید. او فکر می کرد آنان از وی تمجید خواهند کرد، ولی این دیدار نتیجه معکوس داد. گروه نمایندگی، مردم مدینه را از فساد دربار یزید آگاه ساختند و بر ضد او شوراندند. مردم با عبداللّه پسر حنظله غسیل الملائکه بیعت و حاکم مدینه و همه بنی امیه را از شهر بیرون کردند. یزید، مسلم بن عقبه را برای سرکوبی شورشیان به مدینه اعزام کرد. پس از درگیری شدید، شورشیان شکست خوردند و سران نهضت کشته شدند. این حادثه به واقعه حرّه معروف گشت. * سکوت علوی امام سجاد علیه السلام در شورش مردم مدینه شرکت نداشت. علل خودداری آن حضرت از همکاری را می توان چنین خلاصه نمود: * طنین مظلومیت در زمان امام سجاد علیه السلام که حکومت ظالم اموی تسلط شدیدی بر همه امور داشت، هر گونه جنبش و حرکت مسلحانه پیشاپیش محکوم به شکست بود و کوچک ترین حرکتی از دید جاسوسان پنهان نمی ماند، به طوری که حتی ازدواج امام را در مدینه به عبدالملک در شام اطلاع می دادند. عبدالملک طی نامه ای به آن حضرت، ازدواج وی را با یک زن کنیز غیر قریشی نقص شمرد و او را هم شأن امام ندانست و امام سجاد علیه السلام در پاسخ وی نوشت: «خداوند هر پستی را با اسلام بالا برد و هر نقصی را با آن کامل ساخت». عبدالملک با این کار می خواست به امام هشدار دهد که همه کارهای او حتی امور داخلی و شخصی اش را زیر نظر دارد. در چنین شرایطی، حرکت انقلابی امکان نداشت. * خداحافظ قرآن بیشترین دوران امامت حضرت سجاد علیه السلام ، با دوران حکومت سیاه عبدالملک بن مروان هم زمان بود و 21 سال طول کشید. عبدالملک پیش از رسیدن به خلافت، در زهد و عبادت شهرت داشت. عبدالملک پس از مرگ پدرش، از قرآن جدا شد و در اثر غرور و قدرت، چنان دستخوش مسخ شخصیت گردید که تاریخ نگاران از کارنامه سیاه حکومت او به تلخی یاد می کنند. او دو سال پس از شکست دادن عبداللّه بن زبیر( در سال 75ه . ق) در جریان سفر حج، به مدینه وارد شد و خطاب به مردم گفت: «من همچون خلیفه خوار شده (عثمان)، خلیفه آسان گیر (معاویه) و خلیفه سست خرد (یزید) نیستم. من این مردم را جز با شمشیر درمان نمی کنم... به خدا سوگند! از این پس هر کس مرا به تقوا امر کند، گردن او را خواهم زد». امام سجاد علیه السلام 21 سال با چنین حاکمی رو به رو بود. * هیولای حجاز عبدالملک بن مروان پس از شکست دادن عبداللّه بن زبیر به وسیله حجاج بن یوسف ثقفی، او را به مدت سه سال به استانداری حجاز (مکه، مدینه و طائف) گمارد. حجاج از همه فرمانروایان مناطق دیگر بدتر بود و جنایات او در تاریخ اسلام مشهور است. او در مدینه گردن گروهی از یاران پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله ، همچون سهل بن ساعدی، انس بن مالک و جابربن عبداللّه انصاری را به قصد خوار کردن داغ نهاد. او در فکر کشتن امام سجاد علیه السلام نیز بود. از دید حجاج، اقدامات زیر بنایی و سازنده آن حضرت برای حکومت بسیار خطرناک بود؛ لذا برای تعرض به حریم امام سجاد علیه السلام ، دنبال اجازه گرفتن از خلیفه بود و در نامه ای به عبدالملک نوشت: «اگر ثبات و دوام حکومت را می خواهی، علی بن الحسین علیه السلام را به قتل برسان»، ولی عبدالملک در جواب وی نوشت: «از خون بنی هاشم بر حذر باش و آن را حفظ کن؛ زیرا من دیدم که هر گاه آل ابوسفیان در ریختن خون آنان حریص بودند، مدت کمی نگذشت که خدا حکومت آنان را از بین برد». * دلسوز بخشنده هشام بن اسماعیل، یکی از فرمانروایان عبدالملک در مدینه بود. وی در مدت چهارساله حکومت خود بر مدینه، چنان بر مردم سخت گرفت که وقتی ولید بن عبدالملک پس از مرگ پدرش به خلافت رسید، ناچار شد او را از کار برکنار کند و به هنگام برکناری، دستور داد برای تنبیه، او را در برابر مردم بر پا نگه دارند تاهر کس هر چه می خواهد به او بگوید. هشام از تیره بنی مخزوم بود که از دیرزمان با بنی هاشم دشمنی داشتند و این مرد امام سجاد علیه السلام را بسیار آزار می داد و به خاندان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله سخن زشت می گفت. روز عزل او، امام به یاران خود فرمود: مبادا سخن ناروایی به هشام بگویید و چون خود بر او گذشت، به وی سلام کرد. هشام وقتی این برخورد کریمانه آن حضرت را دید، خطاب به ایشان گفت: «خدا بهتر می داند که رسالتش را در چه جایی قرار دهد». [ چهارشنبه 90/9/9 ] [ 3:50 عصر ] [ محمدرضا صرافی نژاد ]
[ نظر ]
* ارتباط معنوی عبدالملک بن مروان بنا داشت از رویارویی و مبارزه مستقیم با بنی هشام پرهیز کند. از این رو در نامه ای به حجاج فرماندار مدینه نوشت که با بنی هاشم خوش رفتاری نماید. حضرت سجاد علیه السلام نیز پیش از رسیدن نامه وی به حجاج، به عبدالملک نوشت: «تو در فلان ساعت از فلان روز برای حجاج چنین نوشتی و پیامبر از آن به من خبر داده است.» وقتی عبدالملک نامه را خواند و تاریخ نامه خود را پس از بررسی، موافق نوشته امام یافت، خوشحال شد و هدایایی برای آن حضرت فرستاد. امام سجاد علیه السلام با آن نامه می خواست به عبدالملک بفهماند که او به قدرت و خواست خداوند از همه جریان های کاخ او آگاه است و نیز افزون بر این که فرزند نسبی رسول خدا است، با ایشان رابطه روحی و معنوی هم دارد. نامه امام در واقع یک نوع اعلام برتری و چیرگی قدرت الهی امام بوده و او را به قبول این برتری فرا می خواند. * شکوه بزرگی روزی عبدالملک بن مروان، امام سجاد علیه السلام را به شام احضار کرد. مأموران هم حضرت را با زنجیر به سوی شام روانه کردند. در میان راه امام با عنایت خداوند و قدرت امامت، خود را از قید و بند آزاد کرد و نزد عبدالملک حاضر شد و با تندی به او فرمود: مرا با تو چه کار؟ عبدالملک که به شدت ترسیده بود گفت: پیش ما بمان. امام پاسخ دادند: دوست ندارم و سپس از آن جا خارج شد. این بی توجهی امام علیه السلام به شکل مبارزه ای سیاسی بروز کرده و آثار زیادی داشت، به طوری که عبدالملک از آن حضرت می خواست که نزد او بماند و به دارالحکومه رفت و آمد داشته باشد. اگر امام علیه السلام فردی زاهد و گوشه نشین معرفی شده بود، نه کناره گیری ایشان از حکومت اهمیتی داشت و نه خلیفه با این تهدید و اصرار، خواستار رابطه با او بود. * زبان رسا عبدالملک، خلیفه اموی وقتی نتوانست با روش ها و برخوردهای گوناگون امام سجاد علیه السلام را با خود همراه کند و از طرفی دید که مردم و به ویژه شیعیان، او را امام و مقتدای جامعه اسلامی می شناسند، تصمیم گرفت برخی از حجت های امامت، از جمله شمشیر رسول خدا صلی الله علیه و آله را از آن حضرت بگیرد. بدین جهت در نامه ای تهدیدآمیز، از امام خواست که شمشیر پیامبر صلی الله علیه و آله را به او ببخشد، وگرنه مستمری اش را قطع خواهد کرد .امام زین العابدین علیه السلام در جواب او نوشت: «خداوند برای پرهیزکاران، خروج از گرفتاری ها را از راهی که گمان نمی کنند، ضمانت کرده است.» ایشان در آخرنامه اضافه کرد: «و خدای تعالی فرمود: خدا هیچ خیانتگر و ناسپاسی را دوست ندارد. اکنون بنگر کدام یک از ما به این آیه سزاوارتریم». * نسیمی از لطف امام سجاد علیه السلام ، حکومت امویان را نامشروع و غاصبانه می دانست، ولی اگر زمانی اسلام و جامعه اسلامی از سوی بیگانگان مورد تهدید و تعرض قرار می گرفت، حضرت برای حفظ آن، از هیچ اقدامی فروگذار نمی نمود. نقل شده است: در زمان عبدالملک، پارچه هایی به روم صادر می شد که روی آنها شعار «لا اله الا اللّه ، محمد رسول اللّه » نوشته شده بود. این مسئله بر حاکم روم گران آمد. از این رو ضمن فرستادن نامه ای تهدیدآمیز به عبدالملک مبنی بر حذف این شعار، به وی اعلام کرد که اگر این کار را ترک نکند، در سکه های رومی که در جهان اسلام هم کاربرد داشت، اسلام صلی الله علیه و آله را به زشتی خواهد نوشت. عبدالملک که از حل این مشکل ناتوان شده بود، از امام سجاد علیه السلام کمک خواست. امام به عبدالملک فرمود که استفاده از سکه های رومی را ممنوع سازد و به جای آن سکه اسلامی ضرب کند. * سلاح دعا روش امام سجاد علیه السلام در مبارزه با طاغوت عصر خود، تنها با سیاست کناره گیری از آنان نبود، بلکه ایشان با زبان دعا و روشنگری افکار عمومی در مورد مسائل سیاسی، به ویژه امامت و رهبری جامعه اسلامی، نامشروع بودن حکومت بنی امیه و جنایت های آنان را بازگو می کرد. آن حضرت در دعای بیستم صحیفه سجادیه، معروف به دعای مکارم الاخلاق چنین می گوید: «بارخدایا! بر محمد و آلش درود فرست و مرا بر کسی که به من ستم کند چیرگی ده، و با آنکه با من به مجادله برخیزد زبان گویا ساز، و بر آنکه به من دشمنی ورزد پیروزی عطا کن، و بر آن که مرا می فریبد و حیله گری می کند چاره سازی مرحمت فرما، و بر آنکه مرا زبون خواهد، قدرت ده، و بر آن که از من عیب جویی می کند توانی ده که دروغش را آشکار سازم و از چنگ آن که مرا بیم دهد وتهدید کند رها کن». این دعای امام، شکواییه ای در برابر زورگویی حکومت وقت بود. * نیایش، مرهم زخم ها امام زین العابدین علیه السلام در راه مقابله با زمامداران ناشایسته، در دعای عرفه از نقش و موقعیت ویژه رهبران الهی و امامان از خاندان نبوت و امتیازهای آنان سخن می گوید که نتیجه آن نفی مشروعیت حکومت زمامداران وقت بود: «پروردگارا! بر خاندان پیامبر درود فرست که ایشان را برای اجرای فرمان خود انتخاب کرده ای، و آنان را گنجینه های علم و حافظان دین و جانشینان خود در زمین و حجت خویش بر بندگانت قرار داده ای و به اراده خود، ایشان رااز پلیدی به تمام معنا پاک کرده ای و آنان را وسیله ای به سوی خود و راه بهشت خود قرار داده ای... . خداوندا! تو در هر زمان دینت را به سبب رهبری بر حق تأیید کردی و او را نشانه ای برای بندگانت و مشعلی فروزان در شهرهایت به پا داشتی، پس از آنکه او را به ریسمان خود وصل کردی و او را سبب دست یابی به رضای خود ساختی و طاعتش را بر همه واجب نمودی...» * افشای حقایق امام زین العابدین علیه السلام در کنار مواعظ اخلاقی خود به مردم، حقیقت مسئله امامت و حکومت اسلامی را روشن می کرد و آنان را از سردمداران فاسق و منافق آگاه می ساخت و تفهیم می کرد که حاکمی مانند عبدالملک، آن نیست که اسلام می خواهد. بهترین گواه بر این نکته، سخنان مفصلی است که به تصریح محدثان، امام هر جمعه در مسجد پیامبر ایراد می فرمود: «ای مردم! پرهیزکار باشید و بدانید که به سوی خدا باز خواهید گشت. آن روز هر کس آنچه از نیک و بد انجام داده، نزد خود حاضر خواهد یافت و آرزو خواهد کرد که بین او و اعمال بدش فرسخ ها فاصله باشد... . نخستین اموری که در قبر سؤال خواهند کرد، خدای توست که او را عبادت می کنی و پیامبری است که به سویت فرستاده شده است. نیز دین تو که از آن پیروی می کنی، کتاب آسمانی که آن را تلاوت می کنی و امام توست که ولایتش را پذیرفته ای.» * نورانی ترین کلام یکی از بیانات اخلاقی ـ سیاسی امام سجاد علیه السلام ، سخنان جامعی است که ابوحمزه ثمالی از ایشان نقل می کند و متن روایت گواهی می دهد که در جمع پیروان خاص بیان شده است. آن حضرت فرمودند: «خداوند ما و شما را از مکر ستمگران و ظلم حسودان و زورگویی جباران حفظ کند. ای مؤمنان! شما را طاغوتیان دنیاطلب که دل به دنیا سپرده و شیفته آن شده اند و به دنبال نعمت های بی ارزش و لذت های زودگذر آن هستند، نفریبد... . به جانم سوگند در ایام گذشته، حوادثی را پشت سر گذاشتید و از انبوه فتنه ها به سلامت گذشتید، در حالی که پیوسته از گمراهان و بدعت گذاران و تبهکاران در زمین دوری می جستید؛ پس اکنون نیز از خدا یاری بخواهید و به سوی فرمانبری از خدا و اطاعت از ولیّ خدا برگردید که از حاکمان کنونی شایسته تر است.... از معاشرت با گنهکاران، همکاری با ستمگران و تماس با فاسقان بپرهیزید...». * افشای چهره امویان واقعه کربلا، از چهره واقعی امویان پرده برداشت و اهل بیت و در رأس آنان امام زین العابدین علیه السلام ، به عنوان پیام رسانان عاشورا، تلاش بسیاری به منظور شناساندن چهره زشت امویان به جامعه اسلامی از خود نشان دادند. آن حضرت در بیانی فرمودند: «در برهه ای از زمان، حماقت بر عقل، منکر بر معروف، شر بر خیر، خانواده های خبیث بر خانواده های شریف و زمین شوره زار بر زمین شیرین و پاک حکمرانی دارد، ما از این دولت ها و از زندگی در عذاب آنها به خدا پناه می بریم.» * چشم بینا نظارت بر رویدادها و جریان های درون جامعه، به ویژه عملکرد عالمان و روشنفکران، از اقدامات ارزنده امام سجاد علیه السلام بود. بیانات آن حضرت درباره مکتب های فکری و هشدار ایشان به زُهری، عالم دربار اموی در همین راستاست. این کار بزرگ حضرت در شرایطی بود که بنی امیه نمی خواستند مردم، مظاهر کفر، شرک و نفاق را بشناسند و به همین دلیل جریان های فکری جامعه را زیر نظر داشتند تا خطرساز نباشند. امام صادق علیه السلام می فرماید: «بنی امیه راه فراگرفتن ایمان را برای مردم باز گذاشتند، ولی راه فراگیری شرک را بستند تا وقتی مردم را به شرک کشاندند، متوجه نشوند». * حقیقت همیشگی امام سجاد علیه السلام همواره بر اساس آیات الهی، حقانیت خاندان پیغمبر را اثبات می کرد. پیرمردی در شام نزد امام زین العابدین علیه السلام رفت و به ایشان اهانت کرد. چون سخنش تمام شد، امام به او فرمود: آیا این آیه را خوانده ای که می فرماید: بر این رسالت، مزدی از شما، جز دوست داشتن خویشاوندان نمی خواهم. آن مرد گفت: آری. حضرت فرمود: ما همان ها هستیم. سپس فرمود: آیا این آیه را هم خوانده ای که می فرماید: حق خویشاوندان را اداکن. آن مرد گفت: آری. حضرت فرمود: منظور از خویشان، ما هستیم. سپس فرمود: آیا آیه تطهیر را هم خوانده ای؟ مرد شامی گفت: آری، امام فرمود: ما همان ها هستیم. در اینجا مرد شامی دست خود را به طرف آسمان برد و سه بار گفت: «خدایا! به درگاهت توبه می کنم. خدایا! از دشمنان خاندان محمد صلی الله علیه و آله به درگاه تو برائت می جویم. من قرآن را خوانده بودم، ولی تا امروز این حقایق را در نیافته بودم. * حجت الهی امامان معصوم علیهم السلام در برخی از روایات خود، منزلت اهل بیت را بیان می فرمودند و این نه از باب خودستایی، بلکه برای افزودن معرفت یاران خود به مقام امامت بود. امام سجاد علیه السلام در حدیثی فرمودند: «ما، امامان مسلمانان، حجت های خداوند بر جهانیان، سروران مؤمنان، جلوداران سپید پیشانی و سالار مؤمنان هستیم، ما موجب امنیت زمینیان هستیم؛ چنان که ستارگان سبب امان آسمانیان هستند. خداوند به سبب ما آسمان را نگاه داشته تا مبادا بر زمین فرو افتد و با ما زمین را حفظ کرده تا اهل زمین را نلرزاند. باران را به سبب ما فرو می فرستد و رحمت را در پرتو وجود ما می پراکند و برکت های زمین را بیرون می دهد. اگر کسی از ما در زمین نمی بود، اهل خود را فرو می کشید». * کشتی نجات بخش در میان دریای مواج و سهمگین، کشتی ای محکم و روان می تواند انسان را به ساحل نجات و آرامش رهنمون شود. در گیر و دار حوادث روزگار نیز فقط امامان و خاندان معصوم پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله هستند که می توانند انسان ها را راهنمایی کنند و به رستگاری رسانند. امام سجاد علیه السلام در برخی از سخنان گهربار خود، اهل بیت علیهم السلام را بسان کشتی روان در میان دریای عمیق معرفی می کند و می فرماید: «ما کشتی روان در دریاهای عمیق هستیم، هر که بر آن سوار شد، ایمن ماند و هَر که از آن چشم پوشد، غرق شود». * آفتاب معرفت امام صادق علیه السلام فرمودند: چون ظهر می شد، علی بن الحسین علیه السلام نماز می گذارد و دعا می کرد. سپس به پیامبر درود می فرستاد و می فرمود: «خدایا! بر محمد و خاندان او که درخت نبوت و جایگاه رسالت و مکان آمد و شد فرشتگان و کان دانش و اهل بیت وحی هستند، درود فرست، خدایا! بر محمد و خاندان او که کشتی روان در دریاهای عمیق فراگیر هستند، درود فرست. هر کس بدان سوار شود، ایمنی یابد و هر که از آن چشم پوشد، غرق شود. هر که از ایشان پیشی گیرد، از دین بیرون رفته است و هر که از ایشان عقب ماند، فنا پذیرد و فقط کسی که ملتزم رکاب ایشان باشد، به مقصد می رسد». * گنجینه علوم پیشوایان دینی ما، ظرف دانش الهی هستند که بتوانند با آن علوم خدادادی، مفاهیم قرآن را تشریح نمایند و انسان ها را راهنمایی کنند. امام سجاد علیه السلام در روایتی فرمودند: «ما درهای خدا هستیم و راه راست اوییم. ما، ظرف دانش الهی، بازگو کننده وحی خداوندگاری و پایه های توحید و جایگاه راز خداییم.» آن حضرت در روایتی دیگر فرمودند: «چرا مردم کینه ما را می جویند، درحالی که ما درخت نبوت، خانه رحمت، معدن علم و معرفت، و مکان آمد و شد فرشتگانیم». * شکوه تمام امام سجاد علیه السلام ، در برشمردن فضیلت های اهل بیت علیهم السلام و دفاع از حقانیت خود، در مجلس یزید فرمود: «ای مردم! به ما شش چیز بخشیده شده است: دانش، بردباری، بخشش، فصاحت، دلیری و محبت در دل مؤمنان». امام زین العابدین علیه السلام در روایتی دیگر، اهل بیت را چنین توصیف می کنند: آنان از شاخه های درخت مبارک و باقی مانده برگزیدگانی هستند که خداوند هر گونه ناپاکی را از ایشان دور ساخته است. خدای بزرگ آنها را پاک گردانیده و از آفات مبرّایشان داشته و دوستی با آنها را در کتابش واجب کرده است. آنان دست آویز استوار، معدن پرهیزکاری و ریسمانی محکم برای جهانیان هستند». * دوستی اهل بیت علیهم السلام خداوند به برکت محبت اهل بیت علیهم السلام ،برخی از گناهان دوستداران معصومان را می بخشد و پاک می کند، امام سجاد علیه السلام در حدیثی فرمودند: «هر که ما را به خاطرخدا دوست بدارد، این محبت او به ما، وی را سود بخشد، حتی اگر در کوه دیلم باشد. هر که هم ما را به خاطر چیزی غیر از خدا دوست بدارد، خداوند هرگونه بخواهد عمل خواهد کرد. همانا دوست داشتن ما اهل بیت، گناهان را از بندگان فرو می ریزاند، همان گونه که باد، برگ های درخت را می ریزد». * محبت خالص پیامبر گرامی اسلام فرمودند: «هر کس سنگی را دوست داشته باشد، خداوند او را با همان سنگ محشور می گرداند.» یکی از آثار محبت امامان معصوم علیه السلام ، محشور شدن با آنان در قیامت است. امام سجاد علیه السلام در روایتی فرمودند: «هر کس ما را نه به خاطر آنکه از قِبَل ما به دنیایی برسد دوست بدارد... روز قیامت به همراه محمد صلی الله علیه و آله و ابراهیم علیه السلام و علی علیه السلام به پیشگاه خداوند در می آید». * رحمت همگانی روزی امام سجاد علیه السلام بیمار شد. گروهی از یاران رسول خدا صلی الله علیه و آله به عیادت آن حضرت رفتند و عرض کردند: فدایت شویم ای پسر رسول خدا صلی الله علیه و آله ! حالتان چگونه است؟ امام فرمود: شکر خدا، خوبم شما چگونه اید؟ گفتند: به خدا قسم همگی دوستدار و علاقه مند شما هستیم. حضرت فرمود: «هر که ما را به خاطر خدا دوست بدارد، خداوند در روز قیامت که سایه ای جز سایه رحمت او نیست، وی را در سایه ای پایدار جای دهد و هرکس ما را به خاطر پاداش ما دوست بدارد، خداوند از طرف ما بهشت را به او پاداش خواهد داد و هر کس ما را به خاطر مقصودی دنیایی دوست بدارد، خداوند روزیِ او را از جایی که گمانش را نمی برد، می رساند». * امام رئوف در مکتب تشیع، امام و پیشوای معصوم، مظهر رحمت خداوند و مایه هدایت مردم است. هیچ کاری از شیعیان سر نمی زند، جز آنکه امام از آن آگاه است. معصومان نه فقط به صورت حضوری مردم را راهنمایی می کردند، بلکه دعای آنان نیز برای بندگان راهگشا بود. امام زین العابدین علیه السلام در این باره می فرماید: «من در هر شبانه روز صدمرتبه برای پیروان گناهکارمان دعا می کنم؛ زیرا ما ارزش آنچه را بر آن صبر می کنیم می دانیم، ولی آنها بر چیزی صبر می کنند که به آن آگاهی ندارند». * عابدترین مردم اگر باران عشق و محبت الهی بر کویر تشنه وجودمان ببارد و دل تاریکمان با حضورش روشنایی یابد، راه روشن هستی را یافته ایم و در جاده مستقیم هدایت قرار گرفته ایم. عمل به همه واجبات خداوند، باران رحمت خدا را بر قلبمان جاری می سازد. آن زمان است که می توانیم بنا به فرموده امام سجاد علیه السلام از عابدان زمان خویش باشیم. آن حضرت علیه السلام می فرماید: «هر کس به واجبات خداوند عمل کند، عابدترین مردم است». * فقط خدا اگر انسان سجاده نیازش را در پیشگاه خداوند بی نیاز بگستراند و فقط از درگاه او یاری بطلبد و او را در امور زندگی خویش، وکیل خود قرار دهد و مونس تنهایی ها و بی کسی هایش بداند، خداوند مهربان نیز با قدرت بی نهایتش او را کفایت می کند و دیگران را محتاج او می سازد. امام سجاد علیه السلام می فرماید: «هر کس خود را نیازمند خدا بداند و به او متکی باشد، خداوند نیز مردم را به او نیازمند می سازد». * پاداش بزرگ خداوند حکیم بنا به مصلحت هایی، آخرین نور هستی را از دیده ها پنهان کرد و به این وسیله، امت پیامبر صلی الله علیه و آله را در بوته آزمایش بزرگ نهاد. ایشان بنا به روایات فراوان، زمانی که تاریکی و ظلم دنیا را فرا بگیرد، ظهور خواهد کرد و آن زمان، مفهوم ظهور، مصداق حقیقی خود را خواهد یافت. انتظار ظهور آن حضرت و صبر بر ولایت و امامت ائمه علیهم السلام ، پاداشی بس بزرگ نزد پروردگار عالم دارد. امام سجاد علیه السلام می فرماید: «کسی که در زمان غیبت حضرت قائم(عج) بر ولایت و اطاعت ما پایدار باشد، خداوند به او اجر و پاداش هزار شهید می بخشد». * دوری از معصیت فرد رشد یافته و متعالی، همان طور که برای سلامت بدنش، خود را از بسیاری چیزها منع می کند، قلب و روحش را نیز سالم و پاک نگاه می دارد و آن را با انواع گناهان و اعمال زشت، سیاه و چرکین نمی کند؛ زیرا جزای بد گناهان در قیامت، گریبانگیر خود او می شود و او را در پیش همگان پست و فرومایه می سازد. امام سجاد علیه السلام می فرماید: «در شگفتم از کسی که از غذای کثیف به دلیل ضرر و آلودگی آن پرهیز می کند، ولی از گناه که گرفتاری و عقاب را نصیب او می گرداند، خودداری نمی کند». * شناخت منافق منافقان، افرادی زشت خو و بد سیرتند که همواره اعمالشان بر خلاف گفتارشان است و به این وسیله، مردم را از راه حق گمراه می کنند. امام سجاد علیه السلام در مورد منافقان می فرماید: «منافق کسی است که دیگران را از کارهای ناروا نهی می کند، ولی خود نهی نمی پذیرد و مردم را به نیکی امر می کند، ولی خود انجام نمی دهد». * دنیا، سرای گذر امام زین العابدین علیه السلام ، به مناسبت های مختلف، یاران خود را با نصیحت های اخلاقی اندرز می داد. آن حضرت در بخشی از پندهای خود می فرمود: «ای اصحاب من! شمارا به آخرت سفارش می کنم و به دنیا سفارش نمی کنم؛ زیرا خود بدان آزمندید و به دامن آن چنگ می زنید. ای یاران من! دنیا سرای گذر است و آخرت، سرای ماندن. پس از گذرگاه خود برای قرارگاهتان توشه برگیرید و پرده های خود را در پیشگاه کسی که رازهایتان بر او پوشیده نیست، مَدَرید و دل های خود را از دنیا بیرون کنید، پیش از آن که کالبدهایتان از آن بیرون رود». * خانواده فضیلت امام سجاد علیه السلام در طول حیات خود، فرزندان شایسته ای تربیت کرد که هر کدام مشعل فروزانی از علم و تقوا بودند. در رأس آنان، امام محمدباقر علیه السلام است که وظیفه امامت را پس از آن بزرگوار بر عهده گرفت و فقه شیعه را پی ریزی کرد. عبداللّه ، دیگر فرزند آن حضرت است که از عالمان، فقیهان و راویان حدیث بوده و به عبادت و درستکاری شهرت دارد. فرزند دیگرش حسین، دانشمند پرهیزگاری است که روایات بسیاری از پدرش امام سجاد علیه السلام ، برادرش امام باقر علیه السلام و عمه اش جناب فاطمه دختر امام حسین علیه السلام نقل کرده است. جناب زید بن علی، دیگر فرزند امام سجاد علیه السلام است که به علم، تقوا و بزرگواری مشهور بود و پرچم انقلاب کربلا را دگربار برافراشت و خواب راحت را از چشم ستمگران ربود. از دختران آن حضرت، جناب علیّه است که بانویی با فضیلت واز راویان حدیث بوده است. وی کتابی داشت که زراره، یکی از یاران امام باقر علیه السلام از آن روایت می کرده است. * خوشه چین بی نظیر امام زین العابدین علیه السلام افزون بر تربیت فرزندان گران قدر در آن دوران اختناق، یارانی پرورش داد که هریک همچون ستاره ای سپهر دانش و بینش را پرتو افشانی کردند. ثابت بن دینار معروف به ابوحمزه ثمالی، یکی از یاران نزدیک آن حضرت است که از نظر مقام معنوی در حد بالایی بود و صاحب اسرار امام شمرده می شد. وی پس از حضرت سجاد علیه السلام ، سالیان درازی عمر کرد و محضر امام باقر علیه السلام ، امام صادق علیه السلام و امام کاظم علیه السلام را درک کرد و از یاران آنان نیز به شمار می آمد. از امام رضا علیه السلام نقل شده است: «ابو حمزه ثمالی در زمان خودش مانند لقمان در عصر خویش بود؛ چون چهار امام از ما را خدمت کرد.» و نیز فرموده اند: «ابوحمزه، چون سلمان در عصر خویش بوده است». امام سجاد علیه السلام دعای عرفانی ابوحمزه ثمالی را که در سحرهای ماه رمضان خوانده می شود، به وی آموخت. * شاگردان امام ابوخالد کابلی، یکی از یاران امام زین العابدین علیه السلام بود که ابتدا به امامت محمدبن حنفیه اعتقاد داشت، ولی محمد، امام حقیقی، حضرت سجاد علیه السلام را به او شناساند. امام صادق علیه السلام او را از افراد مورد اعتماد امام سجاد علیه السلام و یکی از یاران نزدیک آن حضرت شمرده است. سعید بن جُبیر، یکی دیگر از یاران سرشناس امام چهارم بود. او از نظر مقام علمی، جایگاه والایی در بین مردم داشت؛ چنان که درباره وی گفته اند: «بر روی زمین کسی نیست که به دانش فرزند جبیر نیازمند نباشد.» امام صادق علیه السلام درباره وی فرمود: «سعیدبن جبیر به امامت حضرت سجاد علیه السلام معتقد بود و امام سجاد علیه السلام هم او را ستایش می کرد و حجاج بن یوسف او را به همین گناه شهید کرد.» سعید بن مسیّب و عمروبن عبداللّه سبیعی نیز از اشخاص مورد اعتماد آن حضرت به شمار می آمدند. شیخ طوسی، نام 171 نفر از یاران و راویان آن بزرگوار را ذکر کرده است. * تشکیل جلسات علمی امام سجاد علیه السلام با تشکیل جلسه های درس و مباحثه در مسجد پیامبر صلی الله علیه و آله ، رشته های مختلف علوم الهی، از قبیل تفسیر، حدیث و فقه را به دوستداران دانش و معرفت می آموخت و دانش پژوهان را به درک عمیق دین و استنباط احکام ترغیب می کرد. کوشش امام زین العابدین علیه السلام در این عرصه، ثمره های علمی فراوانی برای جامعه اسلامی به بار آورد و عالمان بسیاری به دست حضرت تربیت شدند که گرد ایشان را می گرفتند و حضرت به عنوان محوری مستحکم در بین آنان به حساب می آمد؛ چنان که سعید بن مسیب می گوید: تا زمانی که امام سجاد علیه السلام به قصد سفر حج از مدینه خارج نمی شد، هیچ کدام از قاریان قرآن حرکت نمی کردند، ولی همین که آن حضرت حرکت می کرد، با ایشان هزار نفر از آنان روانه می شدند. * زمینه سازی نهضت علمی امام زین العابدین علیه السلام با گروهی از اندیشمندان و فقیهان مدینه به مذاکره و مباحثه می پرداخت. ابن حازم در این باره گوید: سلیمان بن یسار با علی بن الحسین علیه السلام در میانه قبر و منبر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می نشستند و تا بالا آمدن آفتاب به مذاکره و مباحثه می پرداختند. چون می خواستند برخیزند، عبداللّه بن ابی سلمه، سوره ای می خواند و پس از ختم سوره دعا می کردند. امام سجاد علیه السلام برای دانش آموزان احترام شایانی قائل بود. هنگامی که دانش آموزی به خدمتش می رسید می فرمود: «چون طالب علم از خانه خود بیرون می آید، پای خود را بر هیچ تر و خشکی از زمین نمی گذارد، مگر آنکه تا هفتمین طبقه زمین برای او تسبیح می فرستند». در سایه تلاش های امام سجاد علیه السلام ، افراد بسیاری از علم حضرت بهره مند شدند و زمینه برای نهضت علمی ـ فرهنگی امام باقر و امام صادق علیهماالسلام فراهم آمد. * در پی دانش پیشوای چهارم امام زین العابدین علیه السلام درباره اهمیت جست وجوی دانش فرمودند: «اگر مردم می دانستند که در آموختن دانش چه چیزی نهفته است، بی گمان در پی آن می رفتند؛ حتی اگر خون می دادند و در اعماق دریا فرو می رفتند. خدای تبارک و تعالی به دانیال وحی کرد: منفورترین بندگانم، نادانی است که اهل علم را سبک بشمارد و پیروی از ایشان را رها سازد، و محبوب ترین بندگان، پرهیزکاری است که جویای پاداش فراوان، همراه دانایان، پیرو بردباران و پذیرشگر حکیمان باشد.» آن حضرت در روایتی دیگر فرمودند: «از پرسیدن درباره نادانسته ها کوتاهی مکن؛ هر چند به دانش نامور و مشهور شده باشی». * شریف ترین مردم امام سجاد علیه السلام احیاگر اخلاق عظیم پیامبر بود. کرامات اخلاقی، سیره نیکو و رفتار و کردار بزرگوارانه آن حضرت، چنان بروز و نمود داشت که دشمن نیز بدان ارزش ها اعتراف می کرد. نیز با اینکه بیشتر بزرگان عصر ایشان، وی را امام منصوب از طرف خدا نمی دانستند، ولی بر شأن والا و مرتبه عالی حضرت اذعان می کردند. روزی امام زین العابدین علیه السلام در مجلس عمربن عبدالعزیز که در آن سال ها حاکم مدینه بود حاضر شد و چون برخاست و از مجلس بیرون رفت، عمربن عبدالعزیز از حاضران پرسید: شریف ترین مردم کیست؟ همه گفتند: شما هستی. او گفت: «چنین نیست. شریف ترین مردم کسی است که هم اکنون از نزد من بیرون رفت. همه مردم دوست دارند بدو پیوسته باشند و او دوست ندارد به کسی بپیوندد». * علم سرشار امام علی بن الحسین علیه السلام ، عالم ترین فرد زمان خود بود و دانشمندان و معاصران حضرت، روایات بسیاری از ایشان در مورد اخلاق، موعظه، دعا، فضایل قرآن و حلال و حرام نقل کرده اند. حتی دانشمندان اهل سنت همچون شافعی، آن حضرت را فقیه ترین مردم مدینه می داند. در شام هنگامی که یزید با خطبه خواندن و سخنرانی امام علیه السلام مخالفت ورزید، بعضی از اطرافیان گفتند که این جوان، نیکو سخن نخواهد گفت، یزید در جواب آنان گفت: «او از خانواده ای است که علم را با شیر مادر نوشیده اند.» جاحظ، ادیب مشهور، امام سجاد علیه السلام را چنین می ستاید: «درباره شخصیت علی بن الحسین علیه السلام ، شیعی، معتزلی، عامه و خاصه یکسان می اندیشند و در برتری و تقدم او بر دیگران، هیچ کدام تردیدی به خود راه نمی دهند». [ چهارشنبه 90/9/9 ] [ 3:49 عصر ] [ محمدرضا صرافی نژاد ]
[ نظر ]
امام سجاد(ع) وقتی یک بیمار را می‌دیدند که از بیماری نجات پیدا کرده، به او می‌فرمودند: «پاکی و راحتی بر تو گوارا باد! از حال به بعد، اقدام به عمل کن.» امام سجاد(ع) جسم و روح انسان را با خطر مواجه می‌دیدند؛ جسم را در معرض خطر آلودگی‌ها، دردها و رنج‌ها و روح انسان را آسیب‌پذیر نسبت به گناهان و عواقب آن. بنابراین بیماری روح را به مراتب برای انسان مضرتر از بیماری جسم می‌دیدند و اگر کسی را مشاهده می‌کردند که از آلودگی‌های باطنی و گناهان دست برداشته، به او شروع مجدد یک زندگی پاک را تبریک گفته و او را به از سرگیری عمل صالح دعوت می‌کردند. (صفحه 999 ج 2 میزان‌الحکمه). [ چهارشنبه 90/9/9 ] [ 3:47 عصر ] [ محمدرضا صرافی نژاد ]
[ نظر ]
|
درباره وبلاگ |
| [ طراحی : وبلاگ اسکین ] [ Weblog Themes By : weblog skin ] |
