هفتم صفر بنا بر نقلی، روز شهادت امام حسن مجتبی(ع)، پیشوای دوم شیعیان می باشد ولی از طرفی دیگر ولادت امام موسی کاظم(ع)، پیشوای هفتم شیعیان هم در این روز واقع شده است چنانچه در تقویم های موجود در کشورمان بدین نحو است لذا اختلاف شده است که هفتم صفر را به عزاداری امام حسن(ع) بپردازیم یا به شادی و جشن برای امام کاظم(ع) ؟ در جواب این سوال باید گفت :

اولا آنچه در تاریخ شهادت امام حسن(ع) معتبر و مشهور است، همان هفتم صفر می باشد و بین شیعیان جهان و علما و حوزه های علمیه شیعه هم همین معتبر است به جز کشورمان ایران البته به استثنای شهر قم که در این روز سراسر عزاست. حال سوال اساسی این است که چرا در ایران چنین اتفاقی افتاده که بر خلاف قول مشهور و برخلاف روش علما عمل می کند؟ یکی از عالمان بزرگ در جواب این سوال می فرمایند : "آنچه در تاریخ مسلم است، این است که چون ناصر الدین شاه، تولدش در روز ششم صفر بود، برای اینکه روز تولدش مصادف با شب شهادت امام حسن مجتبی(ع) نباشد تا بتوانند جشن بگیرند، این دست کاری را در تقویم کرده و تاریخ شهادت حضرت را به 28 صفر انتقال داده است" علاوه بر این مطلب، اینکه روز ولادت امام کاظم(ع) در هفتم صفر باشد، ضعیف بوده و علما ولادت آن حضرت را آخز ذی الحجه می دانند که همان معتبرتر است و در این میان نکته قابل تامل این است که طبق نظر برخی بزرگان و صاحب نظران مسایل تاریخ اسلام، در هیچ یک از تقویم های رسمی کشور تا پیش از وفات آیت الله بروجردی و مخالفت علما با حکومت پهلوی، سوم و هفتم صفر به عنوان روز ولادت امام محمد باقر و امام موسی کاظم (علیهما السلام) ثبت نشده است. لذا می توان گفت که ثبت روزهای سوم و هفتم ماه صفر به عنوان روز ولادت امام محمد باقر و امام موسی کاظم (علیهما السلام) ریشه سیاسی دارد. از زمان دولت صفوی که اولین دولت شیعی در ایران بوده است براساس قوانین دولتی، در طول دو ماه محرم و صفر کلیه اماکن و مراکزعمومی مانند مساجد، مدارس، بازارها، محله ها و حتی سردرخانه ها به رسم عزا، سیاه پوش شده و هیچ نوع مجلس شادی برگزار نمی شد. این آیین تا سال های 42-1341 و زمان وفات آیت الله بروجردی همچنان مرسوم و محفوظ بود پس از وفات آیت الله بروجردی، علمای شیعه برعلیه شاه به قیام و مخالفت برخاستند در مقابل این مخالفت حکومت پهلوی با هدف زیر سئوال بردن جایگاه علما و روحانیت در جامعه و کمرنگ کردن برپایی مراسم ومجالس عزاداری در ایام محرم و صفر با همکاری ساواک و برخی شخصت های خود فروخته در تقویم رسمی کشور دو روز از ماه صفر را به عنوان سالروز ولادت امام محمد باقر(ع) و امام موسی کاظم (ع) ثبت و مطرح کرد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز نسبت به اصلاح این اشتباه اقدامی صورت نگرفت و در تقویم رسمی کشور که توسط مرکز ژئوپولیتیک دانشگاه تهران تهیه و استخراج میشود به همان شیوه عمل شد.

دوما برفرض اینکه ولادت امام کاظم(ع) در این روز باشد، از طرفی روز شهادت امام حسن(ع) هم هست ولو حرفهای فوق را هم قبول نکنیم، بالاخره احتمال شهادت حضرت در این روز وجود دارد، احتمالی که باتوجه به اهتمام شیعیان جهان و علما به آن، قابل اعتنا می باشد. حال در عرف اگر در یک روز، یک نفر، هم صاحب فرزندی شود و هم فرزند دیگری با فجیع ترین وضع کشته شود، آن روز، روز عزای آن فرد است و یا اگر در خانواده ای فرزندی متولد شود و در همان روز فردی از آن خانواده از دنیا برود، به احترام فرد از دنیارفته و به احترام صاحب عزا، مشغول عزاداری و تعزیه می شوند و عرف برای ماهم ملاک است لذا اگر شهادت امام حسن(ع) در این روز باشد، به یقین خود امام کاظم(ع) هم راضی نخواهد بود که برای ایشان جشنی گرفته شود و به همین خاطر است که حرم حضرت امام موسی کاظم(ع) در هفتم صفر، سیاهپوش و عزادار امام حسن(ع) است بعلاوه ایرادی بر عزاداری برای ائمه(ع) حتی در ایام شادی وارد نیست، ولی شادی در روز ماتم اهل بیت(ع) هتک حرمت ساحت ائمه معصومین(ع) محسوب می‌شود لذا بین ولادت و شهادت، اعتنا و اهتمام به شهادت بهتر از ولادت است و به خاطر همین روش پسندیده، در کلیه دفاتر مراجع در قم از جمله دفتر آیت الله مکارم، دفتر آیت الله وحید خراسانی و دفتر آیت الله نوری همدانی، مجلس عزاداری برپا می شود و جلسات درس آیات عظام وحید خراسانی و نوری همدانی و کلیه حوزه های علمیه در این روز تعطیل است و علمای شیعه بیش از 5 قرن ملتزم به این موضوع بوده اند که در اتمام این مقاله نظرات برخی از بزرگان دینی خواهد امد.

سوما می توان هردو مناسبت را باهم جمع کرد یعنی هم مناقب و فضایل امام کاظم(ع) گفته شود و هم به عزای امام حسن(ع) پرداخته شود و با توجه به ماه محرم و صفر که ماه حزن و اندوه اهل بیت پیامبر(ص) است، حتما نیازی به جش گرفتن نیست و می توان به هر دو حضرت عرض ارادت کرد و چون یقینی در مساله نداریم و از هیچ‌یک از این دو مناسبت نمی‌توان گذشت، بهترین راه حل هم همین است و رضایت اهل بیت هم تامین می شود و چنانچه در زیر می آید، نظر آیت الله بهجت هم همین می باشد.
پس سعی کنیم در زدودن غلطهای تاریخی و عرفی و جایگزین کردن روش و سیره صحیح، کوشا باشیم و با نشر این مطالب، گامی در راه خدمت به اهل بیت برداریم و همیشه نباید آنچه در کشور و در صدا و سیمای ما می گذرد، ملاک باشد بلکه باید دنبال ملاک و مطلب حق بود هرچند که با تاسف فراوان، سالروز شهادت و ولادت اکثر امامان در کشور ما بسیار مظلوم است .
اما نظرات بزرگان و عالمان دینی :

آیت‌الله صافی گلپایگانی: برپائی مجلس میلاد ائمه علیهم السلام بسیار خوب و مناسب است، اما چون هفتم صفر بنا بر بعضی اقوال مصادف با سالروز شهادت امام حسن مجتبی علیه السلام می‌باشد و از طرفی تمام ماه محرم و صفر ماه‌های حزن آل الله و کاروان داغدار و مصیبت زده حضرت سیدالشهداء علیه السلام است، سزاوار است در این دوماه مجلس روضه و عزا برپا نموده و از مجالس جشن و سرور جدا اجتناب نمود.

آیت‌الله میرزا جوادآقای تبریزی: محرم و صفر ماه‌های حزن بر سیدالشهداء و خاندان اهل بیت علیهم السلام می‌باشد و باید به مجالس عزاداری و روضه خوانی بگذرد، والله العالم.

آیت‌الله فاضل لنکرانی: در این که باید یک روز اختصاص به حضرت امام مجتبی علیه السلام داشته باشد، تردیدی نیست و با توجه به اینکه روز 28 صفر روز رحلت خاتم الانبیا (ص) هم هست و بدین لحاظ شهادت سبط اکبر علیه السلام تحت الشعاع قرار می گیرد، لذا خوب است که روز هفتم صفر را به این عنوان اختصاص دهند که (( مشهور )) هم همین است.

آیت‌الله بهجت: مناسب است در جمع بین دو قول (مشهور) در روز هفتم صفر به شهادت سبط اکبر امام مجتبی (علیه الاف التحیة والثناء) و تولد امام موسی کاظم علیه السلام ترتیب مجالس برای هر دو امام بزرگوار داده شود؛ به این صورت که مصائب امام دوم (علیه السلام) و مناقب امام هفتم (علیه السلام) را متذکر و یادآور باشند و همین احتیاط حاصل می‌شود؛ والسلام.

آیت‌الله شبیری زنجانی: عزاداری روز هفتم ماه صفر به عنوان سوگواری سبط (علیه السلام) و تعطیل بازار که سنت شیعیان بوده از شعائر دینی است که باید محفوظ بماند و با ذکر مناقب امام هفتم (علیه السلام) منافات ندارد.

آیت‌الله مکارم شیرازی: البته نظر مشهور طبق آنچه مرحوم کلینی در کافی آورده این است که شهادت آن حضرت در آخر ماه صفر است، ولی با توجه به روایت دیگری که مربوط به هفتم ماه صفر است، سزاوار است نسبت به آن روز نیز احترام رعایت شود.

آیت‌الله سید عزالدین حسینی زنجانی: ترک شادی و سرور در روز میلاد حضرت امام موسی بن جعفر(ع) ـ بر فرض صحت روایت ـ به احترام روز شهادت حضرت امام حسن مجتبی(ع) یا به احترام ایام عزای حسینی اشکالی ندارد؛ چرا که بدل دارد و مؤمنین می‌توانند در روز دیگری مجلس سرور و شادی بر پا کنند و بهتر این است که در این ایام و در روز هفتم صفر مجلس سرور بر پا نشود؛ اما در مدح فضائل حضرت امام موسی بن جعفر(ع) اشعاری قرائت شود و وعاظ محترم سخنرانی کنند.

آیت‌الله وحید خراسانی: به آنچه فقیه محقق، مؤسس حوزه علمیه (آیت‌الله‌العظمی شیخ عبدالکریم حائری یزدی) فرموده‌اند، باید عمل شود.

آیت‌الله سیستانی: بزرگداشت شهادت سبط اکبر امام حسن مجتبی علیه السلام و ترتیب مجالسی برای آن حضرت و ذکر مصائب و یادآوری مناقب آن امام از مصادیق تعظیم شعائر است؛ «و من یعظم شعائرالله فانها من تقوی القلوب».